Η "βιομηχανική" δραστηριότητα στο Μαρί το 19ο  & 20ο  αιώνα.

Το Μαρί   προικισμένο με  τα πλούσια νερά του , τα εύφορα κτήματά του και τα γύρω βουνά του είχε περιβόλια και κτήματα, κοπάδια και στάνες που απασχολούσαν και έτρεφαν τους κατοίκους του. Είχε όμως και πολλές νεροτριβές, νερόμυλους και ενα ελαιοτριβείο που  έφερναν   πολλούς επισκέπτες απο τα γύρω χωριά. Για τις νεροτριβές και τους νερόμυλους που ήταν πολλοί και ακολουθούσαν τη ροή των ποταμιών απο το κέντρο του χωριού και μέχρι το Μαριόρεμα στα σύνορα με τη Λακωνία υπάρχει πολύ υλικό. Ας ξεκινήσουμε με το λιτριβιό.

1. Λιτριβιό (Το ελαιοτριβείο)  

Παν.Δ.Λέος (1871-1956)

     Το  λιτριβιό  (ελαιοτριβείο)  κατασκευάστηκε απο τον Παναγιώτη Δ.Λέο ή Παναγιωτάκη  (1871-1956)  περίπου το 1895 και  λειτουργούσε αδιάκοπα για 75 χρόνια   απο το γιό του Δημήτρη Π.Λέο ή Μητσολέο (1897-1973)  και κατόπιν απο τον εγγονό του Παναγιώτη Δ.Λέο (1921-2011)  μέχρι το οριστικό κλείσιμό του  το 1970 .
 Ήταν το μοναδικό του χωριού και εξυπηρετούσε την πλούσια τοπική παραγωγή ελαιόλαδου  το οποίο μάλιστα είναι άριστης ποιότητας.Η ελαιοκαλλιέργεια συνεχίζει να είναι κύρια δραστηριότητα των κατοίκων του Μαριού μέχρι σήμερα.

Στο κατώϊ του σπιτιού  λειτουργούσε το λιτριβιό όλη την νύχτα με το φώς του φαναριού αρχικά και μετέπειτα του ηλεκτρικού - καθώς την ημέρα όλοι βρίσκονταν στα χωράφια για το μάζεμα της ελιάς. Τα πρώτα πέτρινα λιθάρια  τα είχε πελεκήσει ο ίδιος ο Παν.Λέος στο βουνό ,ενώ μετέπειτα ο εγγονός του Παν.Λέος  τα αντικατέστησε απο μεγαλύτερα πελεκημένα απο μαστόρους και φερμένα με τα μουλάρια απο το Λεωνίδιο.
 Το λιτριβιό δούλευε και τη νύχτα αλέθοντας τον καρπό. Οι ελιές έπεφταν στις πέτρες απο ενα μεγάλο δοχείο , συνθλίβονταν και ο πολτός τους -το"προζύμι"  έμπαινε σε χοντρα τσουβάλια "τσαντίλια"  απο τραγίσιο μαλλί .Αυτά τοποθετούνταν στιβαγμένα πολλά μαζί στην πρέσσα.  Η πρέσσα αυτή γύρναγε μπρος και πίσω με τη "μανιβέλλα" που έσπρωχναν οι εργάτες -δύσκολα πήγαινε ,εύκολα γύρναγε και κάποτε δεν έλειπαν και τα ατυχήματα καθώς τα κεφάλια βρίσκονταν στο ύψος της. Με την πίεση της πρέσσας και τη βοήθεια θερμού νερού γινόταν ο διαχωρισμός του καρπού απο το χυμό της ελιάς  και κυλούσε πέφτοντας στο "λυμπί" - μεγάλο ξύλινο παραλληλόγραμο δοχείο. Απο εκεί το έβγαζαν με ένα μεγάλο σιδερένιο δοχείο  και γέμιζαν ασκιά φτιαγμένα απο τραγίσια δέρματα για να το μεταφέρουν στα σπίτια και να το αποθηκεύσουν σε πήλινα δοχεία ή βαρέλια.Τα δε υπολλείματα   απο το κουκούτσι και το φλοιό της ελιάς -τα λιοκόκια -  ήταν ή καλύτερη τροφή για τις κόττες.
Τα τελευταία χρόνια της λειτουργίας του στο λιτριβιό δούλευαν τακτικά ο Νίκος Βαρελάς (Κύκλωπας) ,ο Θοδωρής Κανέλλης  , ο Γιάννης Χαραμής και ο Παναγιώτης Κωνσταντάς . 

   Αν γεύτηκε κανείς μια  φέτα ψωμί κομμένο στρογγυλά απο το καρβέλλι, καψαλισμένο στη φωτιά και  βουτηγμένο σε φρέσκο αγουρέλαιο  κατευθείαν στο λυμπί  -  η ανάμνηση αυτής της γεύσης και των αρωμάτων  σίγουρα θα του φέρνει κύματα αναμνήσεων απο μια άλλη εποχή ...